Barbórka – od połowy XVIII wieku tradycyjne święto obchodzone jest w kopalniach na ziemiach polskich w dniu Świętej Barbary – 4 grudnia.

 

Św. Barbara jest patronką wszystkich pracowników narażonych na nagłą i niespodziewaną śmierć, czyli: górników, hutników, marynarzy, rybaków itd. Wszyscy kojarzymy ją głównie z zawodem górnika, który w powiecie zgorzeleckim jest powszechny i często przechodzi z pokolenia na pokolenie. Warto wspomnieć, że etos górnika w zagłębiu turoszowskim budował się tuż po II wojnie światowej, umacniając się przez kolejne lata w tym regionie Polski. Dziś razem z pobliską Elektrownią tworzą silny i ważny podmiot bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Funkcjonowanie kopalni ma swój wkład w rozwój regionu pod wieloma względami. Podobnie wygląda to w Bogatyni.

Przy okazji popularnej „Barbórki” warto przybliżyć kilka ciekawostek dotyczących tego święta. Co roku wczesnym rankiem, 4 grudnia ulicami Bogatyni oraz Zgorzelca przechodzi Orkiestra Dęta KWB Turów, która tymsamym „budząc” mieszkańców do pracy, sygnalizuje o swoim wyjątkowym święcie. Aby zrozumieć i wniknąć na chwilę w tradycje górnicze, przedstawiamy mini słowniczek niektórych górniczych symboli.

Godło górnicze – obecne godło składa się ze skrzyżowanych ze sobą żelaznego młotka – pyrlika oraz żelaznego klina zwanego żelazkiem, czyli najstarszych znanych narzędzi górniczych. Pierwotnym symbolem górnictwa był róg.

Mundur górniczy - podkreśla rangę górniczego zawodu. Pelerynka symbolizuje przedłużony kaptur chroniący gwarka przed wodą lejąca się ze stropu, a złote guziki przyszyte skośnie na piersi kiedyś były wypustkami, za które górnik wtykał m.in. lonty. Pierwsze polskie mundury górnicze kroju wojskowego wprowadził w 1817 r. ustawą o Korpusie Górniczym prekursor górnictwa i szkolnictwa górniczego Stanisław Staszic.

Czako – nakrycie głowy noszone łącznie z galowym mundurem górniczym. Przy czako zamocowany jest pióropusz symbolizujący miotełkę, którą dawniej górnicy używali do czyszczenia otworów strzałowych w masach skalnych. Kolory piór mają swoją symbolikę: zielone noszą generalni dyrektorzy, białe – inżynierowie i technicy górniczy, czarne – górnicy dołowi, natomiast czerwone przynależą orkiestrze górniczej, a biało-czerwone tamburmajorowi.

Szpada – współcześnie jest odznaką honorową, a przywilej jej przypinania jest zarezerwowany dla osób wyróżnionych. Symbolizuje honor, wolność i godność górnika, a tradycja pochodzi z dawnych czasów, kiedy białą broń mogli nosić wolni ludzie honoru. Od 1817 r., czyli od utworzenia Korpusu Górniczego, jest symbolem władzy wyższych urzędników górniczych i nadzoru.

Nie może zabraknąć pojęć przy których górnicy spędzają wspólnie czas, świętując „Barbórkę”. Tak zwana karczma piwna często przy zatrudnieniu nowych pracowników zaczyna się charakterystycznie…

Skok przez skórę – na karczmach piwnych symbolizuje przyjęcie młodych górników, czyli lisów, do braci górniczej. Skórzany fartuch, zwany skórą lub łatą, należał do najbardziej charakterystycznych elementów stroju górnika dołowego. Karczma rozpoczyna się pochodem lisów i skokiem przez skórę młodych adeptów sztuki górniczej.

Karczma piwna – uroczyste zebranie gwarków, którzy są podzieleni na Ławę Lewą i Ławę Prawą, czyli dwa rywalizujące ze sobą zespoły. Ławom gwarków przewodniczą kontrapunkty oraz kantorzy. Karczmy piwne wywodzą się z tradycji spotkań gwarków w najstarszych uczelniach górniczych Europy (XVIII–XIX w.).

Comber babski – karczma piwna dla damskiej części załogi górniczej.

Na koniec objaśnienie kolorów, które najbardziej kojarzą się z górnictwem.

Barwy górnicze to czerń i zieleń. Czerń jest symbolem podziemnych ciemności, a zieleń górniczych tęsknot za zielenią lasów i pól, w czasie pracy pod ziemią.